به گزارش سرویس فناوری اطلاعات«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ رشته GIS (سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی)جزء رشته‌های اولویت دار وزارت علوم برای اعزام به خارج است و در داخل کشور از بازارکار خوبی برخوردار است. همانطورکه می دانید استفاده از سیستم های جغرافیایی در دهه ۱۹۸۰ گسترش فوق العاده ای یافته است بطوری که در کشورهای پیشرفته، اکثر دانشگاهها، سازمانهای تجاری و دولتها از این سیستم برای مقاصد گوناگونی استفاده می کنند.
کاربرد GIS بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخشهای مختلفی توسعه یافته است، به طوری که در ابتدا در اروپا ازاین سیستم در پایگاه های اطلاعات ثبت اسناد و املاک، محیط زیست، نگهداری نقشه های توپوگرافی، در کانادا، در برنامه ریزی جنگل ها، حجم درختان وچوب قابل برداشت، شناسائی راههای دسترسی به جنگل، در چین و ژاپن، نظارت و مدل سازی تغییرات زیست محیطی و در آمریکا، در رشته های گوناگونی از جمله در برنامه ریزی شهری و شهرداری ها از این سیستم استفاده شده است و با گذشت زمان و توسعه سیستم ها استفاده از آن به کلیه بخش های مرتبط با زمین گسترش یافته است.
دستگاه های بی شماری برای پردازش داده های دریافتی از طریق سنجش از راه دور وجود دارد. از تصاویر ماهواره‌ای گرفته تا داده‌های LIDAR.
در ادامه این گزارش با برخی از مهم ترین نرم‌افزارهای مدیریت این نوع داده‌ها آشنا می شوید.
Geomatica-1
نرم افزار PCI اولین بار در سال 1980 در کشور کانادا عرضه شد. این نرم افزار به منظور پردازش تصاویر ماهواره ای و عکسهای هوایی و تولید محصولات مختلف از روی این تصاوی می باشد. نرم افزار PCI از لحاظ پردازش داده های رستری و برداری از توانمندی های بالایی برخوردار است به طوری که در کشورهای خارجی نیز به عنوان یکی از نرم افزار های اصلی و پرکاربرد در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت نسخه 9 این نرم افزار حدود 10 میلیون تومان است.
این نرم افزار از تعدادی بسته تشکیل شده است که از توانمندی با لایی برخوردارهستند.بعد از اینکه برنامه را روی رایانه های خود نصب کردید آن را اجراکنید که با اجرای آن پنجره ای به نام (Geomatica Toolbar) باز می شود که این پنجره از تعدادی بسته تشکیل شده و برای فعال کردن هر بسته روی آیکون آن کلیک کنید تا بسته های مورد نظر به همراه پنجره های جدا گانه مربوطه باز شوند.
بخشهای مختلف این نرم افزار به قرار زیر است:
• Geomatica Focus: جهت کارهای پردازش تصاویر، نمایش و خصوصا تهیه خروجی های مختلف با تمام اصول کارتوگرافیک.
• Module Libraian: کتابخانه، مدل ها و برنامه های مورد استفاده در این فرم قرار دارد.
ENVI-2
نرم افزار ENVI محصول شرکت RSI است که تاکنون ورژن های مختلف آن به بازار آمده است. این نرم افزار گرچه دیر به بازار نرم افزارهای سنجش از دور وارد شد، ولی با توجه به قابلیتهای بالای آن به سرعت جای خود را در میان متخصصان باز نمود. بسیاری از قابلیتهای ENVI در ورژن های متعدد آن بسرعت پیشرفت کردند و باعث شد این نرم افزار در بعضی از جنبه ها منحصر به فرد شود. ENVI را تقریبا می توان برروی تمامی سیستمهای عامل نظیر Windows, Linux و... نصب نمود و از این جنبه می توان گفت محدودیت زیادی برخلاف بسیاری از نرم افزار های دیگر ندارد.
شما در هرجای محیط ENVI که باشید، می توانید فایل دلخواه را باز و قسمتی از آن را انتخاب کنید و پردازش مورد نظر را برروی آن اعمال نمایید. تمامی توابع دسته بندی شده و در منو های مرتبط قرار دارند و به این ترتیب، یافتن تابع مورد نظر بسیار آسان است. امکانات و توابع جانبی ENVI بسیار زیاد است. در این نرم افزار شما می توانید براساس نوع سنجنده، انواع فرمتها را قرائت نمایید و تصحیحات مر بوط به آن را اعمال نمایید. کتابخانه طیفی ENVI مرجع بسیار خوبی برای تحقیقات و پروژه های کاربردی است که در بسیاری از نرم افزار های سنجش از دور یافت نمی شود کار با داده های غیر طیفی نظیر DEM نیز در محیط این نرم افزار، دارای توابع مخصوص به خود است و بسیاری از پردازش های مورد نیازبرای این نوع داده های به تنهایی در محیط خود نرم افزار قابل انجام است.
IDRISI-3
این برنامه یک نرم افزار برپایه رستر(Raster Base) می باشد که توسط دانشگاه کلارک آمریکا طراحی و به زبان توربوپاسکال نوشته شده است. این نرم افزار یک سیستم مدولار می باشد، بدین مفهوم که جهت اجرای وظایف مختلف GIS مدولهای مختلفی پیش بینی شده که بطور مستقل در مجموعه سیستم کار می کنند.
این بخشها عبارتند از:
بخش مدیریت پروژه شامل: Document, Describe, List, Environ و....
بخش وارد سازی داده ها شامل : Polyars, Edit, Update, Tosca(digit) و...
بخش آنالیز داده ها شامل : Statistic, Extract, Overlay, Reclass و .....
بخش تبادل داده شامل : TIF,DLG,EDRISI.ARCIDRI و....
از آنجا که این برنامه یکی سیستم رستری است، دارای قابلیت های بسیار بالایی در زمینه سنجش از دور و پردازش تصویر می باشد. قابلیت های این نرم افزار بهمراه امکانات متنوع باعث استفاده از آن بعنوان یک نرم افزار مناسب آموزشی شده است.
ArcGIS-4
یکی از کامل ترین نرم افزارها برای مدیریت داده های مکانی است. آنها طیف گسترده ای از عملکردها را در داخل و خارج از پلت فرم برای دستیابی به یکپارچه سازی داده های واقعی دارند. در آخرین نسخه ArcGIS Pro، ابزارهای بیشتری برای مدیریت داده های ماهواره ای -تصویر- اضافه شد. همچنین دارای پلاگین های دیگری مانند “Drone2map” است که توسط Pix4D برای ایجاد محصولات 2 بعدی، 3 بعدی از داده های هواپیماهای بدون سرنشین و ESRI SiteScan، طراحی شده برای نقشه برداری هواپیماهای بدون سرنشین مبتنی بر ابر، بخشی از اکوسیستم ArcGIS، با تصاویر پردازش شده است. چند طیفی، حرارتی و RGB.
راهکارهای Esri برای پردازش اطلاعات مکانی همیشه بسیار کامل و دقیق هستند و به همین دلیل در صنعت ژئوتکنولوژی پیشرو محسوب می شود.
GVSIG-5
این نرم افزار رایگان قابل همکاری است که در طول سال ها تعامل بین کاربر و سیستم را بهبود بخشیده است. این قابلیت برای مدیریت باند، تعریف ROI، فیلترها، طبقه‌بندی، همجوشی، موزاییک‌ها، تبدیل چندطیفی، کالیبراسیون برای مقادیر بازتاب، تولید شاخص، درخت‌های تصمیم‌گیری یا موزاییک‌ها از طریق پسوندهای نصب شده در برنامه را ارائه می‌دهد. علاوه بر این، شامل پشتیبانی از داده های لیدار در قالب است. LAS، با DielmoOpenLidar ( یک نرم افزار رایگان با مجوز GNU GPL برای ایجاد نمایه، کنترل کیفیت و مدیریت ابرهای نقطه).
Global Mapper-6
این ابزار مقرون به صرفه ای است که ابزارهای خوبی را برای مدیریت داده های مکانی ادغام می کند، زیرا از فرمت های متنوعی پشتیبانی می کند و دسترسی مستقیم به کاتالوگ های مختلف تصاویر با وضوح بالا، مانند DigitalGlobe را فراهم می کند. اگر می‌خواهید داده‌های نوع LIDAR را پردازش کنید، می‌توانید آنها را مستقیماً در قالب LAS و LASzip ترکیب کنید، در آخرین نسخه آن سرعت رندر برای ارائه تجربه کاربری بهتر بهبود یافته است.
DroneMapper-7
نرم افزاری است که مزایای GIS را در یک پلت فرم واحد برای پردازش تصاویر فتوگرامتری ارائه می کند. مطابق با نیازهای تحلیلگر دارای دو نسخه است، یکی رایگان و دیگری با پرداخت بیش از 160 یورو در سال. این یکی از آن نرم افزارهایی است که برای پردازش داده ها مبتنی بر ابر نیست، بلکه تمام فرآیندها به صورت محلی انجام می شود. این بدان معناست که رایانه باید ویژگی های حافظه خاصی را داشته باشد تا بتواند فرآیندها را به درستی ذخیره و اجرا کند. با DroneMapper می‌توانید مدلهای ارتفاعی دیجیتال و ارتوموزائیک‌ها را در قالب ژئوتیف تولید کنید.
FLY-8
بسته نرم افزار فوق برای عملیات پرواز پیش بینی شده است که دارای تنظیمات پرواز وانتخاب مسیر وتنظیم پارامترهای پرواز پیش بینی شده است.(درصورت داشتن مدل ارتفاعی رقومی منطقه DEM.
از جمله قابلیتهای مهم این نرم افزار در ساخت مدلهای رقومی ارتفاعی زمین و همچنین تصحیحات ORTHO برروی تصاویر ماهواره ای است.
گزارش از شکوفه راشدی
